Wprowadzenie Polskiego Ładu w 2022 roku spowodowało znaczne obciążenie podatników z tytułu składki zdrowotnej, której obliczanie uzależniono od dochodu (skala podatkowa, podatek liniowy), jednak ustalonego w inny sposób niż do podatku dochodowego lub od przychodów (ryczałt).

Wprowadzone przepisy ustalania podstawy składki zdrowotnej nie uwzględniały sytuacji, w której podatnik  wprowadził do majątku firmowego środek trwały przed 2022 rokiem i teraz po wejściu przepisów podatkowych związanych ze składką zdrowotną chciałby dokonać jego sprzedaży. W takim przypadku gdy należało odprowadzić składkę zdrowotną od dochodu powiększonego  o  sprzedaż środka trwałego, mimo iż w podstawie wyliczenia składki koszt zakupu nigdy nie był brany pod uwagę. Dlatego też zostały wprowadzone kolejne zmiany regulujące min. ten szczególny przypadek.

Jak wpływa sprzedaż środka trwałego na wysokość składki zdrowotnej u podatników w różnych formach opodatkowania ?

Sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna podatnika opodatkowanego ryczałtem

Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od wysokości uzyskanego przychodu u ryczałtowców. Sprzedaż środka trwałego wobec tego ma każdorazowo wpływ na wysokość składki zdrowotnej, ponieważ uzyskany przychód jest przychodem w ramach działalności gospodarczej i zwiększa przychód podatnika a skutkiem czego podatnik może szybciej przekroczyć limit składki zdrowotnej. Limity przychodów do składki zdrowotnej:

• do 60 000 zł  –  wysokość miesięcznej składki zdrowotnej: 376,16 zł
• powyżej 60 000 zł, a mniej niż 300 000 zł –  wysokość miesięcznej składki zdrowotnej: 626,93 zł
• powyżej 300 000 zł –  wysokość miesięcznej składki zdrowotnej: 1128,48 zł.

Sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna podatnika opodatkowanego według skali podatkowej lub podatkiem liniowym

Po zmianie ustawy dotyczącej ustalania podstawy do obliczenia składki zdrowotnej, wprowadzonej Polskim Ładem (Art.35 ustawy o zmianie ustawy-Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw) otrzymujemy przepis mówiący, że dochód z odpłatnego zbycia środków trwałych nie będzie powiększany o odpisy amortyzacyjne jakie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 roku. To znaczy:

• w przypadku kiedy środek trwały został całkowicie zamortyzowany przed 01.01.2022, to do dochodu dodaje się różnicę pomiędzy kwotą sprzedaży, a umorzoną wartością środka trwałego, czyli ujętą w kosztach w formie odpisów amortyzacyjnych (dla celu składki zdrowotnej)

Przychód ze sprzedaży  -  Wartość początkowa   =  Podstawa do składki zdrowotnej

Aby lepiej zrozumieć skorzystajmy z przykładu:

 Podstawa składki zdrowotnej:  50 000,- zł - 80 000,- zł  = - 30 000,- zł

• w przypadku kiedy środek trwały nie jest całkowicie zamortyzowany, to do dochodu dodaje się różnicę pomiędzy kwotą sprzedaży, a umorzoną wartością środka trwałego, a więc ujętego w kosztach w formie odpisów amortyzacyjnych jaka powstała do końca 2021 roku (dla celu składki zdrowotnej). Oczywiście w takiej sytuacji stosujemy zasadę ujęcia nie zamortyzowanej części w kosztach, w dacie sprzedaży .

Przychód ze sprzedaży  -  Wartość początkowa  +  odpisy amortyzacyjne z 2022 roku  =  Podstawa do składki zdrowotnej

Dla lepszego zobrazowania posłużmy się przykładem:

Podstawa składki zdrowotnej:  50 000,- zł -  80 000,- zł + 8 000,- zł  = - 22 000,- zł

Tak wygenerowana strata na transakcji sprzedaży środka trwałego nie obniża dochodu uzyskanego z podstawowej działalności gospodarczej w celu obliczenia składki zdrowotnej.

Sprzedaż majątku firmowego o wartości niższej niż 10 000,- zł

Niestety przepisy podatkowe nie uwzględniły przypadku, w którym majątek firmowy nie był ujęty w ewidencji środków trwałych ze względu na jego niską wartość (poniżej 10 000 zł). Zakup taki ujmowany jest bowiem  bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu, a nie w formie odpisu amortyzacyjnego. Sprzedaż takiego składnika majątku zawsze zwiększa przychód brany pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej.