Rehabilitacja chorego kręgosłupa wpływa na wydajność zawodową np. informatyka, adwokata, stomatologa itp. Jednak jest to wydatek osobisty, który nie może być podatkowym kosztem działalności, tak samo jak wydatki na wyżywienie, wypoczynek czy rekreację przedsiębiorcy.

Każda osoba prowadząca swoją działalność gospodarczą ponosi w danym miesiącu tzw. koszty uzyskania przychodu, czyli takie, dzięki którym firma może generować zyski i rozwijać się. Im wyższe są koszty prowadzenia firmy, tym mniejszy podatek dochodowy musi zapłacić przedsiębiorca. Co ciekawe – część osób prowadzących swoją własną działalność gospodarczą nieumiejętnie „wrzuca wszystko w koszty” mieszając wydatki zawodowe z tymi związanymi z codziennym funkcjonowaniem. Jak wygląda kwestia wrzucenia w koszty uzyskania przychodu usługi rehabilitacji?

O interpretację indywidualną wystąpiła lekarz stomatolog, która regularnie korzysta z usług rehabilitacyjnych. Wydatki rehabilitacyjne ponosi w związku z narastającym bólem pleców oraz zespołem cieśni nadgarstka. Kobieta posiada zalecenia lekarskie dotyczące rehabilitacji, nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności, a z usług rehabilitacyjnych korzysta prywatnie.

Kobieta była zdania, że wydatki poniesione na usługi rehabilitacyjne powinny być uznane za koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Argumentowała, że rehabilitacja jest niezbędna do utrzymania sprawności fizycznej, która jest bezpośrednio związana z wykonywaniem zawodu lekarza dentysty, oraz do niwelowania negatywnych skutków fizycznych związanych z tym zawodem. Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za nieprawidłowe i wyjaśnił, że wydatki związane z usługami rehabilitacyjnymi nie mogą zostać zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów. Organ podatkowy uzasadnił swoją interpretację, odwołując się do odpowiednich przepisów ustawy o PIT. Podkreślił, że aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien spełniać łącznie następujące warunki, tj. pozostawać w związku przyczynowo- skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, nie znajdować się na liście wydatków enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, a także powinien być właściwie udokumentowany. Organ zaznaczył, że do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą -Interpretacja indywidualna z dnia 26.02.2024 r.-sygn-0113-KDIPT2-1-4011-945-2023-2-AP.

W podobnej sytuacji znalazł się adwokat. Spór zaczął się w maju 2023 r., gdy prawnik wystąpił o interpretację podatkową. Wyjaśnił, że jest adwokatem i wykonuje zawód w indywidualnej kancelarii. Jego praca wiąże się ze stresem i w przeważającej części ma charakter siedzący. A przez wielogodzinną pracę przy biurku przed monitorem komputera jest narażony na szereg niekorzystnych dla jego zdrowia czynników.

Mecenas wskazał, że jednym z negatywnych efektów tej pracy są zdiagnozowane u niego zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, w tym przepukliny uciskające na nerwy. Związany z tym przewlekły i utrzymujący się ból kręgosłupa uniemożliwia mu pełną koncentrację, powoduje spadek kreatywności, produktywności i wydajności. Dodał, że w opinii lekarzy w razie dalszego rozwoju schorzenia istnieje ryzyko dalszych powikłań, które mogą skończyć się nawet ryzykowną operacją. Ich efektem może być więc pełna lub częściowa niezdolność wnioskodawcy do pracy razem z istotnym obniżeniem jego przychodów.

Mężczyzna tłumaczył, że aby uniknąć rozwoju choroby oraz niwelować dolegliwości, ponosi szereg wydatków związanych z rehabilitacją. Adwokat podkreślił, że rehabilitacja i wzmożona aktywność fizyczna  już przynoszą nie tylko ulgę, ale efekty. Dlatego nie miał cienia wątpliwości, że wszystkie związane z tym wydatki może wrzucić w koszty swojej działalności. Jak tłumaczył prawnik, pełna sprawność fizyczna, ruchowa i pozbycie się bólu dają mu bowiem możliwość nieskrępowanej pracy przy komputerze, która jest wydajniejsza, lepsza i szybsza. Może spotykać się z klientami oraz brać udział w rozprawach. A skoro podstawowym „kapitałem” przy jego działalności jest on sam, to też od jego wydajności w pracy zależą przychody kancelarii. Wydatki na rehabilitację mają zatem konkretny związek z wysokością jego przychodów i są kosztem uzyskania przychodów w PIT. Fiskus o wliczeniu wydatków na prywatną rehabilitację i zajęcia ruchowe w koszty adwokata nie chciał nawet słyszeć. Kategorycznie stwierdził, że wydatki spowodowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą, co do zasady, mają charakter osobisty. Podstawowym celem ich poniesienia jest poprawa stanu zdrowia bądź jakości życia, a nie osiągnięcie przychodów. A takie, zdaniem fiskusa, kosztem podatkowym być nie mogą- interpretacja indywidualna z dnia 28.07.2023-sygn. 0112-KDIL2-2.4011.363.2023.2.MW

Mecenas poszedł za cisem, ale wiele nie wskórał. Najpierw stanowisko fiskusa potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) we Wrocławiu. Nie miał bowiem wątpliwości, że wydatki ponoszone na osobiste cele przedsiębiorcy nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Ostatecznie do podobnych wniosków doszedł NSA. Zgodził się, że do kosztów podatkowych w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT nie zalicza się wydatków przedsiębiorcy, jeżeli mają one charakter osobisty. I choć jest to zasada, od której są wyjątki, np. zakup togi, czyli stroju urzędowego, to nie można do nich zaliczyć wydatków na szeroko rozumianą rehabilitacją.

NSA co prawda nie kwestionował racjonalnego związku pomiędzy wydatkami na rehabilitację i komfortem fizycznym, a przez to zwiększoną wydajnością w pracy zawodowej. Jednak w jego ocenie to nie wystarczy, żeby uznać je za koszty podatkowe. Te bowiem i uzyskane dzięki nim korzyści w pierwszej kolejności dotyczą sfery osobistej każdego człowieka. Ich wpływ na działalność gospodarczą osoby fizycznej jest tylko prostą konsekwencją dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego każdego człowieka, a nie tylko przedsiębiorcy. Zdaniem NSA przy takim podejściu kosztami uzyskania przychodów osoby fizycznej byłoby jej utrzymanie. To zaś mogłoby oznaczać, że opodatkowanie dochodów osób fizycznych straciłoby rację bytu. I choć to kusząca perspektywa, to zupełnie pozbawiona podstaw prawnych.

Wyrok jest prawomocny.